رژیم طالبان پس از قدرت گرفتن دوباره، تمرکز گسترده‌ای بر آموزش‌های ایدئولوژیک داشته است، آموزش‌هایی که از زندان‌ها و مراکز ترک اعتیاد تا پایگاه‌های نظامی را دربر می‌گیرد.
به گزارش ایندیپندنت، این گروه با بهره‌‌گیری از دوره‌های آموزش قرآن، تفسیر و تعلیمات دینی، می‌کوشد ذهنیت افراد را با قرائت خاص خود از اسلام منطبق کند و آنان را در مسیر ایدئولوژی بنیادگرایانه‌اش قرار دهد.
به‌‌تازگی در استان هرات حدود ١۰۰ نفر از معتادان مواد مخدر، که در مراکز ترک اعتیاد نگهداری می‌شوند، دوره‌های آموزش تجوید و قرائت قرآن را گذرانده‌اند. مراسم فراغت (رهایی از مرکز ترک اعتیاد) این افراد با ظاهری یک‌‌دست شامل لباس سفید و کلاه و پرچم «امارت اسلامی طالبان» برگزار شد و رسانه‌های وابسته به این گروه نیز آن را به‌‌شکل گسترده بازتاب دادند.
سید آصف، یکی از کسانی که در حال درمان اعتیاد است، می‌گوید: «من زیر تداوی (تحت مداوا) هستم و حالا توانستم که مواد مخدر را ترک کنم. من در این مدت توانستم که به خواندن قرآن کریم روی بیاورم و خیلی از پاره‌های قرآن را حفظ کردم.»
در همین حال، حیات‌الله روحانی، مسئول مبارزه با مواد مخدر در هرات، می‌گوید که آنها می‌کوشند در کنار روند ترک اعتیاد، فرصت یادگیری علوم دینی را نیز برای این افراد فراهم کنند.
علاوه بر آموزش قرآن، طالبان برای شماری از این افراد دوره‌های سرودخوانی برگزار می‌کنند، با سرودهایی که مضمون آنها ستایش جنگ بیست ساله این گروه با دولت پیشین افغانستان و نیروهای غربی است. این سرودها، که به نوعی خاطره‌‌گویی از انفجارها، حملات انتحاری و نبردهای خونین‌اند، با هدف ترویج «روایت‌های جهادی» طالبان و مشروعیت‌‌بخشی به خشونت‌های گذشته آنان آموزش داده می‌شوند.
اما آنچه نگران‌‌کننده است نه صرف آموزش دینی، بلکه ماهیت این آموزش‌ها و محتوای آنهاست، محتوایی که جامعه را به سوی افراط گرایی سوق می‌دهد و بستر سربازگیری برای طالبان را فراهم می‌کند. مدارس دینی در دوران جنگ این گروه با دولت پیشین نیز از اصلی‌‌ترین پایگاه‌های جذب نیروی طالبان به شمار می‌آمد. در این مدارس، با تحریف مفاهیم اسلامی و برجسته‌‌سازی خشونت، ذهن طلاب دینی را برای پذیرش جنگ و انجام عملیات انتحاری آماده می‌کردند.
در شرایطی که طالبان اکنون بر مدارس عمومی، نهادهای آموزشی دینی، دانشگاه‌ها، زندان‌ها و مراکز ترک اعتیاد در سراسر افغانستان کنترل کامل دارند، تمرکز اصلی این گروه بر آموزش دینی مبتنی بر قرائت «خشن و تنگ‌‌نظرانه» از اسلام است. طالبان می‌خواهند جامعه‌ای بسازند که نه‌‌تنها تحت سلطه سیاسی آنان باشد، بلکه از لحاظ فکری و اعتقادی نیز در هماهنگی کامل با ایدئولوژی آنان عمل کند.
طالبان تنها به اعمال آموزش دینی در زندان‌ها و مراکز ترک اعتیاد بسنده نکرده‌اند، بلکه شمار مساجد و مدارس دینی را نیز به میزان چشمگیری افزایش داده‌اند. حضور مقام‌های ارشد این گروه در مراسم فراغت (فارغ‌التحصیلی) طلاب مدارس دینی و همچنین کسانی که در مراکز بازداشت یا درمان اعتیاد دوره‌های دینی را سپری کرده‌اند، به‌‌روشنی گویای آن است که گسترش آموزش‌های دینی برای طالبان در اولویت قرار دارد. این مقام‌ها بارها از مردم خواسته‌اند تا به فراگیری آموزه‌های دینی بپردازند و تاکید کرده‌اند که این آموزش‌ها باید مطابق روایت این گروه از «شریعت اسلامی» باشد، روایتی که با اصول رایج دینی در بسیاری از کشورهای اسلامی تفاوت دارد.
افزایش این‌‌گونه آموزش‌های دینی و تمرکز بر روایت خاص طالبان، خطر گسترش افراط‌گرایی مذهبی را در سطح جامعه تشدید می‌کند. این گروه با استفاده از شعارهایی مانند اجرای «شریعت اسلامی» و استقرار «نظام اسلامی»، در پی آن‌اند تا شهروندان بیشتری را با نگرش افراطی خود همسو و برای تداوم قدرت سیاسی و نظامی خود بستر اجتماعی گسترده‌‌تری فراهم کنند.
نظرات کاربران