فرارو- اقتصاد کشور روزهای پس از جنگ را سپری می کند و این در حالیست که وزارت اقتصاد نیز در همان دوران جنگ میزبان وزیر جدید اقتصاد شده است. در شرایط فعلی سناریوهای مختلفی از سوی تحلیلگران مطرح می شود که از تلاش ایالات متحده برای افزایش فشارهای تحریمی در راستای جنگ اقتصادی تا لزوم برنامه ریزی دوران پساجنگ از سوی وزارت اقتصاد گسترده است.
به گزارش فرارو، «مرتضی افقه» اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه چمران اهواز در گفت‌و‌گو با فرارو به تحلیل شرایط موجود پرداخته است:
دولت باید روی ممانعت از فرار سرمایه در دوران آتش بس تمرکز کند
مرتضی افقه به فرارو گفت: «من بارها بر 2 نکته تاکید کرده ام و اکنون نیز ناچارم بار دیگر مورد تاکید قرار دهم. بخشی از مشکلات اقتصادی کشور، لزوما در محدوده اختیارات دولت نیستند و باید حاکمیت برای این مشکلات فکر کند. نکته دوم هم این است که این مشکلات ریشه ای لزوما با دستور دادن و فرمول های اقتصادی، قابل حل نیستند. بنابراین، صرف این که اقتصادخوانده ها دوباره شروع کنند بر اساس فرمول، نظردهی کنند که چه اقدامی باید انجام شود، چندان کاربردی ندارد. این موضوعات تازگی ندارند اما اکنون که در دوران آتش بس و پس از جنگ قرار داریم به مراتب مهمتر به نظر می رسند. از سال 1397 تا کنون دولت نتوانسته به تنهایی با مشکلات رو به رو شود و فرمول های انتزاعی هم جواب نداده است.»
وی درباره نقش دولت در کنترل وضعیت اقتصادی پس از جنگ گفت: «دولت باید هم بخش توزیع و هم بخش تولید را مدیریت کند به طور اخص بخش توزیع در شرایط جنگی حائز اهمیت بسزایی است، چرا که اکنون در شرایط پساجنگ قرار داریم. درست است که اشاره کردم در سال‌های گذشته هم برخی مشکلات ریشه ای وجود داشت اما در آن سالها هنوز وارد جنگ نشده بودیم و نیاز به هزینه مجزا برای بازسازی آسیب های پس از جنگ وجود نداشت. همچنین یک نکته مهم در دوران جنگ و پس از آن کاهش سرمایه گذاری در بخش تولید است که به طور معمول همه جای دنیا و در هر جنگی رخ می دهد. سرمایه گذارها نیز میل به خروج از کشور پیدا می کنند. اینجا است که دولت باید روی کنترل سرمایه ها و ممانعت از فرار سرمایه در دوران آتش بس متمرکز شود.»
خطر افزایش بیکاری در شرایط موجود دور از ذهن نیست
این اقتصاددان درباره ضرورت حل مشکلات کسب و کارهای گوناگون در دوران حساس فعلی افزود: «دولت باید برخی موانع کسب و کار را که در شرایط عادی هم وجود داشت و اغلب به دلیل بروکراسی های ناکارامد به وجود آمده بود را نیز هرچه سریعتر حل کند. تاکید دارم این مشکلات باید خارج از روال اداری و هرچه سریعتر حل شوند. این روزها اتفاقا نقش مجلس هم مهم است. لازم است مجلس فورا قوانینی را تصویب کند که این مسیر را تسهیل کند. در حال حاضر بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط کشور با 50 درصد ظرفیت خود، کار می کنند. بخش قابل توجهی از این 40، الی 50 درصد ظرفیت بلااستفاده نیز به دلیل مشکلات داخلی با بن بست مواجه شده اند و اصلا ربطی به تحریم ها ندارد. بنابراین ساختارهای ناکارامدی که بخش تولید کشور را مختل کرده است نیاز به بازسازی دارد و لزوم حل این موانع بسیار حس می شود.»
وی در ادامه گفت: «مسئله خطر افزایش بیکاری در شرایط موجود دور از ذهن نیست. دولت با اقداماتی که پیشتر اشاره کردم، می تواند همزمان خطر افزایش نرخ بیکاری و مشکلات بخش توزیع را نیز حل کند. در حال حاضر لازم است دولت نظارت جدی تر بر بخش توزیع را نیز در دست بگیرد تا مطمئن شود طبقات متوسط و کم درآمد می توانند از پس تامین نیازهای خود برآمده و بدون مشکل به زندگی خود ادامه دهند.»
تیم وزارت خارجه بیشترین تاثیر را بر اقتصاد خواهند داشت
عضو هیئت علمی دانشگاه چمران اهواز در ادامه و درخصوص مسئله اشتغال و بیکاری در دوره آتش بس گفت: «دولت باید وارد شده و خسارات را پرداخت کند و با بیمه بیکاری و سایر روش‌های حمایتی از افرادی که در این دوره در بخش اشتغال متضرر شده اند حمایت کند. البته متاسفانه دولت هم منابعی محدود دارد و باید بین همه مسائلی که اکنون با آن ها رو به رو شده، طبقه بندی کرده و اولویت ها را مشخص و دسته بندی کند. به هر حال بخشی از افرادی که خانه هایشان با خسارت مواجه شده از دولت انتظار کمک برای دریافت هزینه های مادی بازسازی را دارند. به طور کلی اکنون هم دولت و هم حاکمیت باید بر اساس شناسایی سریع تمامی نقاط ضعف یا نقاطی که نیاز به اصلاح و بازسازی دارند، یک تحول بزرگ در حوزه تصمیم گیری ها ایجاد کنند. »
وی افزود: «دیپلماسی در روزهای پیش رو بسیار مهم است. تیم وزارت خارجه اکنون برای اقتصاد کشور حتی بیش از تیم سیاسی نقش آفرینی می کنند. مسئله روابط با همسایگان مهم است. تجربه سال‌های اخیر نشان داد که باید به سمت موازنه مثبت بین شرق و غرب حرکت کنیم تا بتوانیم از رقابت بین شرق و غرب بهره بهتری ببریم. در حوزه سیاست داخلی هم دیگر وقت آن رسیده که برخی چهره های تندرو که در برخورد با مردم رفتارهای مناسبی ندارند کنترل شوند. تنگ نظری ها و رقابت های ناسالم نیز باید کنار گذاشته شود چون در غیر این صورت حتی اگر آتش بس دائمی باشد و هیچ مناقشه نظامی دیگری رخ ندهد، همین تنش های داخلی مخرب خواهد بود و کشور را درگیر شرایط سخت می کند. مسئله فروش نفت را هم داریم و مشخص نیست این بخش چگونه پیش خواهد رفت. اساسا به همین دلیل است که معتقدم بخش دیپلماسی ما باید قوی کار کند و حتی وزارت خارجه ما نقشی اساسی تر از دیگر بخش ها دارد. آمریکا همچنان به دنبال ادامه سیاست «فشار حداکثری» است.»
نظرات کاربران