در دنیای پرهیاهوی سینما، برخی آثار به واسطه نام‌های بزرگ، بودجه‌های سنگین یا تبلیغات گسترده، به سرعت در ذهن مخاطب نقش می‌بندند. در سوی دیگر، فیلم‌هایی وجود دارند که شاید نامشان را هرگز نشنیده باشید، اما با داستان‌پردازی خاص، فضاهای متفاوت و اجرای درخشان، ارزش کشف دارند. این فیلم‌ها در سکوت ساخته و پخش شده‌اند؛ نه‌تنها به شهرت نرسیده‌اند، بلکه در میان انبوه آثار جریان اصلی گم شده‌اند. با این حال، تماشای آن‌ها تجربه‌ای عمیق‌تر، غنی‌تر و شخصی‌تر برای مخاطب ایجاد می‌کند.

در این مطلب از سری مطالب «آخر هفته چه فیلم و سریالی ببینیم»، چهار فیلم کمتر دیده ‌شده از دو دهه اخیر را انتخاب کرده‌ایم؛ فیلم‌هایی از ژانرهای مختلف که با نگاهی متفاوت و روایت‌هایی خاص، می‌توانند آخر هفته‌ای فراموش‌نشدنی برای شما رقم بزنند. این فیلم‌ها فقط قصه نمی‌گویند؛ بلکه شما را دعوت می‌کنند به فکر، به احساس و به کشف جهان‌هایی که ممکن است پیش‌تر از کنارشان عبور کرده باشید.

فیلم The Man Who Wasn’t There محصول سال ۲۰۰۱

عوامل سازنده: فیلم اولی که به آن می‌پردازیم، اثری است از سینمای مستقل آمریکا که در سکوت اکران شد اما بعدها به یکی از آثار کالت تبدیل گشت. فیلمی نئونوآر از برادران کوئن است که در زمان اکران به‌واسطه‌ی سبک سیاه‌وسفید و لحن سردش چندان مورد توجه عامه مخاطبان قرار نگرفت، اما امروز به‌عنوان یکی از متفاوت‌ترین آثار این دو فیلم‌ساز شناخته می‌شود. کارگردانی این فیلم برعهده برادران کوئن، یعنی جوئل و ایتن کوئن بوده که هر دو در نگارش فیلمنامه نیز نقش داشته‌اند. فیلم‌برداری بی‌نظیر را راجر دیکینز، یکی از برجسته‌ترین فیلم‌برداران تاریخ سینما، انجام داده و موسیقی متن توسط کارتر برول ساخته شده است.

داستان و بازیگران: فیلم The Man Who Wasn’t There داستان مردی به‌نام اد کرین را روایت می‌کند؛ آرایشگری ساکت و کم‌حرف در شهری کوچک در دهه ۱۹۴۰ که زندگی‌اش با ورود پیشنهادی برای سرمایه‌گذاری در یک پروژه خشک‌شویی مدرن دگرگون می‌شود. اد تصمیم می‌گیرد برای تأمین هزینه ورود به این پروژه، شوهر خواهرزنش را باج‌گیری کند؛ اما همانند بسیاری از آثار کوئن، ماجرا پیچیده شده و همه چیز از کنترل خارج می‌شود. بیلی باب تورنتون در نقش اصلی، با بازی درونی، ساکت اما عمیق خود، شخصیت اد را به نمادی از پوچی و بی‌تفاوتی تبدیل می‌کند. فرانسیس مک‌دورمند، جیمز گاندولفینی و اسکارلت جوهانسون نیز در نقش‌های مکمل حضور دارند.

آیا فیلم ارزش دیدن دارد؟ فیلم The Man Who Wasn’t There برای مخاطبانی که به فیلم‌های آرام، پرجزئیات و لایه‌دار علاقه دارند، انتخابی درخشان است. سبک بصری سیاه‌وسفید، تدوین منظم، موسیقی کلاسیک و بازی‌های کنترل‌شده، فیلم را به تجربه سینمایی خاص و متفاوتی بدل می‌کنند. این فیلم با مضامینی چون پوچی، سرنوشت و گناه، ذهن تماشاگر را به چالش می‌کشد و حتی پس از پایان، همچنان در حافظه باقی می‌ماند.

فیلم Submarine محصول سال ۲۰۱۰

عوامل سازنده: دومین فیلم پیشنهادی ما، اثری است متفاوت از سینمای بریتانیا که نه‌تنها روایت تازه‌ای از دنیای نوجوانان ارائه می‌دهد، بلکه با ترکیب طنز سیاه و تراژدی، اثری منحصربه‌فرد خلق می‌کند.  این اثر به کارگردانی ریچارد آیوادی، از آن دست فیلم‌هایی ا‌ست که هم از نظر روایت و هم از نظر فرم، در رده آثار کمتر دیده‌شده اما بسیار ارزشمند قرار می‌گیرد.

ریچارد آیوادی، کمدین و کارگردان بریتانیایی، در اولین تجربه کارگردانی بلند خود این فیلم را ساخته است. فیلمنامه بر اساس رمانی از جو دانتورن اقتباس شده و موسیقی بی‌نظیر فیلم را الکس ترنر از گروه Arctic Monkeys ساخته است. فیلم در بخش‌های رقابتی جشنواره ساندنس نیز حضور داشته است.

داستان و بازیگران: داستان درباره نوجوانی شانزده‌ساله به نام الیور تیت است که ذهنی پیچیده، خیال‌پرداز و گاه خود ویرانگر دارد. او درگیر دو مأموریت مهم است: اول، نجات ازدواج رو به فروپاشی والدینش؛ دوم، فتح قلب دختری عجیب و مستقل به نام جوردانا. فیلم با راوی‌گری شوخ‌طبع، استفاده از فانتزی‌های ذهنی نوجوان و تدوین خلاقانه، تصویری منحصربه‌فرد از رشد و سردرگمی نوجوانی ارائه می‌دهد. کریگ رابرتس در نقش الیور و یاسمین پیج در نقش جوردانا زوجی تماشایی و خاص ساخته‌اند.

آیا فیلم ارزش دیدن دارد؟ فیلم Submarine اثری گرم، هوشمندانه و احساسی است که ترکیب منحصربه‌فردی از طنز و اندوه را به نمایش می‌گذارد. این فیلم برای کسانی که به روایت‌های متفاوت درباره نوجوانی، روابط انسانی و هویت فردی علاقه دارند، تجربه‌ای درخشان خواهد بود. کارگردانی دقیق، روایت غیرخطی و موسیقی بی‌نظیر، همه در خدمت ساخت فیلمی‌اند که با وجود گمنامی، در دل تماشاگر جا باز می‌کند.

فیلم A Prophet محصول سال ۲۰۰۹

عوامل سازنده: فیلم سوم، داستانی‌ است که در دل فضای جنایی، تصویری دردناک اما شاعرانه از زندگی و مرگ ارائه می‌دهد. فیلمی که اگرچه در سال اکران خود تحسین منتقدان را برانگیخت، اما در میان تماشاگران عام چندان شناخته‌ شده باقی نماند. این فیلم ساخته ژاک اودیار، یکی از بهترین آثار فرانسوی قرن بیست و یکم است که در جشنواره کن نیز مورد توجه قرار گرفت و نامزد اسکار بهترین فیلم خارجی زبان شد.

ژاک اودیار، کارگردان برجسته فرانسوی، این فیلم را با همکاری توماس بیدگن نوشته است. فیلم محصول مشترک فرانسه و ایتالیا است و با بودجه‌ای نسبتاً محدود اما با کیفیتی بالا ساخته شده است. موسیقی فیلم را الکساندر دپلای مشهور ساخته و فیلم‌برداری آن به‌وسیله استفان فونتن انجام شده است.

داستان و بازیگران: مالیک، پسر جوان عرب‌تبار، به زندان می‌افتد و در همان روزهای نخست، توسط یک باند مافیایی مجبور می‌شود مرتکب قتل شود. او که بی‌تجربه و بی‌پناه وارد زندان شده، به‌تدریج با هوش و زیرکی خود، از یک قربانی به بازیگری کلیدی در دنیای زیرزمینی تبدیل می‌شود. طاهر رحیم با اجرای بی‌نقص خود، شخصیت مالیک را از انسانی ساده و ترسان به مردی پیچیده و دوگانه بدل می‌کند. نیلز آرستراپ نیز در نقش رهبر بی‌رحم مافیا حضوری تأثیرگذار دارد.

آیا فیلم ارزش دیدن دارد؟ فیلم A Prophet یکی از هوشمندانه‌ترین آثار درباره قدرت، هویت و دگرگونی درون انسان است. فضای خشن زندان، رشد تدریجی شخصیت و روابط پیچیده قدرت، فیلم را به تجربه‌ای تلخ اما ضروری تبدیل کرده‌اند. اگر به فیلم‌های اجتماعی، جنایی و شخصیت‌محور علاقه دارید، این اثر یک انتخاب کم‌نظیر است که تأثیری بلندمدت بر ذهن شما می‌گذارد.

فیلم Moon محصول سال ۲۰۰۹

عوامل سازنده: فیلم چهارم این فهرست، یک اثر علمی‌تخیلی متفاوت و کم‌هزینه از سینمای بریتانیاست که با ایده‌ای ناب، بدون نیاز به جلوه‌های ویژه سنگین، تماشاگر را مجذوب خود می‌کند. ساخته دانکن جونز، نمونه‌ای درخشان از فیلم‌های علمی ‌تخیلی مستقل است که در همان حال هم به سنت فیلم‌های کلاسیک احترام می‌گذارد و هم مسیری تازه در روایت انسان و تکنولوژی می‌پیماید.

کارگردانی این فیلم را دانکن جونز (پسر دیوید بویی) برعهده داشته که در اولین تجربه بلند خود توانسته اثری تأثیرگذار بسازد. فیلمنامه توسط نیتن پارکر نوشته شده و موسیقی عمیق و فراموش‌نشدنی فیلم اثر کلینت منسل است. فیلم توسط استودیو مستقل Liberty Films ساخته شده و با وجود بودجه محدود، کیفیتی چشمگیر دارد.

داستان و بازیگران: فیلم روایت سام بل، مهندس تنهای یک ایستگاه استخراج انرژی در ماه است که سه سال بدون تماس مستقیم انسانی آنجا کار کرده و اکنون به پایان قراردادش نزدیک می‌شود. اما او دچار توهماتی می‌شود و با موجودی روبه‌رو می‌شود که انگار نسخه‌ای از خودش است. آیا سام در آستانه فروپاشی روانی است یا حقیقتی بزرگ‌تر در میان است؟ سم راکول تنها بازیگر اصلی فیلم است و با ایفای چند نسخه از یک شخصیت، اجرایی حیرت‌انگیز ارائه می‌دهد. کوین اسپیسی نیز صدای هوش مصنوعی ربات همراه او، GERTY، را ارائه می‌دهد.

آیا فیلم ارزش دیدن دارد؟ فیلم Moon یکی از بهترین فیلم‌های علمی‌تخیلی معاصر است که با کمترین امکانات، مفاهیم عمیقی مانند تنهایی، هویت و انسانیت را به تصویر می‌کشد. تماشای این فیلم مانند خواندن یک داستان علمی‌تخیلی فلسفی است که هرچه بیشتر در آن فرو بروید، سؤالات بیشتری در ذهنتان شکل می‌گیرد. برای علاقه‌مندان به فیلم‌های مفهومی، شخصیت‌محور و مینیمالیستی، این اثر یک جواهر پنهان محسوب می‌شود.

تماشای این چهار فیلم می‌تواند آخر هفته‌ای متفاوت برای شما رقم بزند. برخلاف آثار پرفروش و پر تبلیغ، این فیلم‌ها از دل دغدغه‌های انسانی، خلاقیت فیلم‌سازان و جسارت در روایت شکل گرفته‌اند. آن‌ها شما را سرگرم می‌کنند، اما فراتر از آن، شما را به تفکر و احساس دعوت می‌کنند.

منبع