فرارو- در طول سه سال گذشته، اوکراین موفق به توسعه طیف گستردهای از پهپادها و سلاحهای رباتیک شده که علیه نیروهای روسی به کار گرفته شدهاند.
به گزارش فرارو به نقل از نیویورک تایمز، جدیدترین افزوده به این زرادخانه کنترل از راه دور، سامانهMagura V7 (ماگورا وی7) است؛ یک قایق تندروی ۷.۳ متری ساخت اوکراین که قادر به شلیک موشکهای ضد هوایی میباشد. ژنرال کریلو بودانوف، رئیس سازمان اطلاعات نظامی اوکراین، این سیستم را در ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۳ (۱۴ می ۲۰۲۴) به خبرنگاران معرفی کرد.
به گفته منابع اوکراینی و تحلیلگران مستقل، این سیستم ماه گذشته دو فروند جنگنده سوخو-۳۰ روسیه را سرنگون کرده که اولین مورد موفق استفاده از قایق پهپادی علیه جنگنده در تاریخ نظامی محسوب میشود. هرچند روسیه این ادعا را تأیید نکرده، اما ولادیسلاو شوریگین، کارشناس نظامی روس، یکی از این موارد را گزارش داده است.
استفاده از این سیستمهای جدید بخشی از نوآوریهای گسترده اوکراین در زمینه پهپادها و شهپادها (شناور هدایتپذیر از دور) است. در آخرین عملیات، اوکراین با استفاده از دستهای از پهپادهایی که ادعا میکند مخفیانه در خاک روسیه مستقر شده بودند، پایگاههای هوایی از شرق سیبری تا مرز غربی روسیه را هدف قرار داد.
ویژگیهای فنی ماگورا V7
این شهپادهای جدید که به خبرنگاران نمایش داده شد، شبیه قایقهای تندروی سبز رنگ با موشکهای نصب شده در دو طرف و یک «چشم الکترونیکی» در مرکز هستند. در دسامبر ۲۰۲۳، اوکراین اعلام کرد نسخه قبلی این پهپادها دو فروند هلیکوپتر می-۸ روسیه را در دریای سیاه سرنگون کرده است.
یکی از اپراتورهای این سیستم با نام رمز «زنـا» توضیح داد که این شهپاد میتواند روزها در دریا منتظر بماند، جنگندههای روسی را ردیابی کند و سپس به آنها حمله غافلگیرانه انجام دهد. به گفته مقامات اوکراینی، این شهپادها ارتقای چشمگیری در توانمندیها محسوب میشوند چرا که قادر به شلیک موشکهای هوا به هوا و هدف قرار دادن جنگندهها هستند. آندری یوسوف، سخنگوی سازمان اطلاعات نظامی اوکراین گفت: «این شهپادها نمایانگر آینده هستند.»
پاسی پارویینن، تحلیلگر نظامی در گروه بلک برد فنلاند، معتقد است این سامانه به تنهایی «تغییردهنده بازی» نخواهد بود، اما در ترکیب با دیگر سامانهها میتواند «تأثیر قابل توجهی در میدان نبرد» داشته باشد.
اوکراین در جنگ در سه بعد زمینی، هوایی و دریایی از سیستمهای بدون سرنشین استفاده میکند که بخشی از این موفقیت مدیون جامعه بزرگ برنامهنویسان و متخصصان فناوری این کشور است. بسیاری از این متخصصان پیش از تهاجم روسیه در فوریه ۲۰۲۲ برای شرکتهای سیلیکونولی (مرکز استقرار شرکتهای فناوری آمریکا) و دیگر مراکز فناوری کار میکردند.
رقابت تسلیحاتی پهپادی
نصب سلاحهای ضد هوایی بر شهپادها آخرین تحول در رقابت تسلیحاتی بدون سرنشین است که مشخصه جنگ اوکراین شده است. بهروزرسانی این تسلیحات با توجه به افزایش حملات روسیه و پیشرویهایش در سراسر جبهه جنگ، فوریت بیشتری برای اوکراین پیدا کرده است.
شهپادها ابتدا برای حمله گروهی و هدف قرار دادن کشتیهای جنگی استفاده میشدند.برخورد به شناورها موجب فعال شدن و انفجار نیم تن مواد منفجره داخل قایقهای تندرو میشد. روسیه از بالگرد برای ردیابی و منهدم کردن این قایقها استفاده میکرد و همین امر موجب شد تا به گفته ارتش اوکراین، این کشور به دنبال راه حل دیگری باشد.
به گفته یوسوف، سخنگوی اطلاعات نظامی اوکراین، انواع مختلف ماگورا از آغاز جنگ تاکنون ۱۶ کشتی جنگی روسیه را غرق کردهاند یا آسیبزدهاند.
به گفته منابع اوکراینی، برای سرنگونی جنگندههای سوخو-۳۰ روسیه، نسخه جدید ماگورا مسلح به موشک، همراه با گروه بزرگی از شهپادهای دیگر در دریا مستقر شده بود. زنـا، اپراتور این سیستم، اشاره کرد که بهبود شرایط جوی در بهار امکان استقرار بیشتر واحدهای بدون سرنشین در دریا را فراهم کرده است.
چالشهای توسعه فناوری
به گفته زنا، برنامه ریزی عملیاتی برای یک ماموریت ممکن است تا یک ماه طول بکشد و در جریان آن بندرها و تحرکات شناورهای روسیه از نزدیک زیر نظر گرفته میشوند. برای حفظ پنهانکاری، شهپادها هر بار از مکانهای مختلف اعزام میشوند.
فرمانده گروه ۱۳ که مسئولیت عملیات این پهپادها را بر عهده دارد، گفت توسعه تاکتیکها و آزمایش میدانی این فناوری بسیار دشوار بوده، چرا که قبلاً هرگز سلاحهای دریایی بدون سرنشین مشابهی به کار گرفته نشده بود.
به گفته مقامات اوکراینی، این قایقهای تندرو میتوانند به عنوان «ناو مادر» پهپادها عمل کنند و کوادکوپترهای انفجاری کوچک را حمل و پرتاب کنند. اوکراین اخیراً به طور فزایندهای از شناورهای مادر برای افزایش برد حملات خود استفاده کرده است.
راب لی از مؤسسه تحقیقات سیاست خارجی میگوید: «این یک چرخه دائمی سازگاری از دو طرف است» و اشاره میکند که با معرفی هر فناوری جدید، طرف مقابل به دنبال توسعه راههای مقابله با آن میرود.
نظرات کاربران