در دهه 1990 بریتانیا عملیات وسیعی را آغاز کرد تا جاسوس دوجانبه ی روسی را در MI6 سرویس اطلاعات  مخفی بریتانیا بیابد.

به گزارش  عصر ایران    و به نقل از گاردین عملیات ودلاک، بیش از 20 سال به طول انجامید و تیم های مختلفی از MI5 سرویس امنیتی بریتانیا را در نقاط مختلفی از دنیا دچار وحشت کرد که آیا با یک کیم فیلبی( جاسوس دوجانبه دوران جنگ سرد) دیگر رو به هستند.

روسای جاسوسی بریتانیا مجبور شدند تا حساسترین و خطرناک ترین بازرسی ها و تحقیقات پس از پایان دوران جنگ سرد را انجام دهند. انها این نگرانی را داشتند که یک مقام عالی رتبه در MI6‌در واقع جاسوس دوجانبه روسها بوده باشد.

عملیات شکار برای یافتن این موش کور( اصلاحی که برای جاسوس دو جانبه به کار می برند) با اسم عملیات ودلاک  توسط MI5 انجام شدو 35 نفر عضو تیم عملیات بودندکه مجموعه ای از فعالیتها شامل نظارت کارهای اداری و برنامه ریزی را در خیلی از کشورهای دنیا انجام دادند.

در یکی از این سفرها تیم نظارت وارد خاورمیانه شد و بیش از یک هفته در آنجا ماند  و این اعضا وارد یکی از خانه های امن سازمان سیا شدند. این سفری بسیار خطرناک بود  چون این افراد بدون اطلاع دولت کشور میزبان وارد آن کشور شده بودند و کار آنها طبق قوانین بین الملل غیر قانونی بود.

این عملیات 20 سال طول کشید اما MI5 نتوانست اطمینان کسب کند که ایا سرویس اطلاعاتی بریتانیا موش کور دارد یا نه. و این احتمال وجود دارد که یک جاسوس دوجانبه روسیه در سرویس اطلاعاتی بریتانیا فعالیت کرده بدون انکه لو رود.

ما تصور کردیم که یک فیلبی دیگر وارد سیستم اطلاعاتی ما شده است فیلبی عضو حلقه کمبریج بود که در دوره جنگ جهانی دوم و سالهای اولیه جنگ سرد به عنوان جاسوس برای شوروی کار می کردند.

سازمان اطلاعات مخفی یا MI6 در بریتانیا مسیول جمع آوری اطلاعات خارجی و عملیات جاسوسهای بریتانیا در خارج از این کشور است. در نقطه مقابل MI5 یک سرویس امنیتی است که اطلاعات داخلی بریتانیا را مدیریت می کند و به ارزیابی تهدیدها علیه امنیت ملی بریتانیا می پردازد.

عملیات MI5 در این زمینه در دهه 1990 آغاز شد و احتمالا حداقل تا سال 2015 ادامه داشته است. در آن زمان افسری که مشکوک به جاسوسی دو جانبه برای روسیه بود MI6 را ترک گفته بود و MI6 در آن زمان 2500 نفر پرسنل داشت. 

سرنخ وجود یک جاسوس دو جانبه را چه کسی به سازمان اطلاعاتی بریتانیا داد؟

اما اولین نشانه تردیدها از آمریکا شروع شد به این ترتیب که اطلاعاتی از سازمان سیا به لندن فرستاده شد مبنی بر اینکه سازمان سیا به این نتیجه رسیده است که یکی از افسران اطلاعاتی بریتانیا اطلاعات مخفی را به روسها منتقل می کند.

بخشی از عملیات تحقیق به زمانی باز می گشت که ولادیمیر پوتین رییس سرویس اطلاعات مخفی روسیه یعنی FSBبود.

یک منبع نزدیک به گاردین گفته است: به ما در MI5گفته شد که فرد مورد نظرمان یک جاسوس روسیه است  و آمریکا بر این باور بود که این فرد اطلاعات را به روسیه می دهد ما او ر ا با کد 1A می شناختیم به مرور عملیات ودلاک تبدیل شد به مهم ترین عملیات MI5 .

یک اتومبیل متعلق به MI5 در بیرون خانه 1A پارک شد و یک دوربین داخل جعبه دستمال کاغذی پشت صندلی عقب ماشین سوار شد. فیلمهایی که توسط دوربین گرفته شد باعث بیشتر شدن نگرانی ها شد. 

در ادامه عملیات تیم نظارت مسافرتهای 1A را به نقاط مختلفی در اروپا خاور میانه و دیگر نقاط آسیا تحت نظر گرفتند.  و این عملیاتی بسیار خطرناک بود چون فعالیت در این مناطق در حوزه اختیارات MI5 نبود.

دربخشی از این عملیات تیم نظارت به کشوری فرستاده شد  و اعضای تیم در این سفر از پاسپورتهای واقعی ولی با اسمهای ساختگی استفاده کردند و به آنها هشدار داده شده بود که اگر عملیات لو برود و آنها دستگیر شوند دولت بریتانیا کمکشان نخواهد کرد.

این باور وجود داشت که 1A  به تنهایی فعالیت نمی کند  و احتمالا 2 نفر دیگر که در لندن ساکن هستند به او کمک می کنند. به گاردین گفته شده است که عملیات ودلاک  عملیاتی بسیار عجیب و غیرمعمول بود و طولانی ترین عملیات از نوع خود در تاریخ معاصر بود.

همین که یک سازمان اطلاعاتی بریتانیا از سازمان اطلاعاتی دیگر آن جاسوسی کند به نوبه خود مساله ی فوق العاده بود. 

اما در پایان MI5 هیچگاه نتوانست مدارک کافی برای متهم کردن 1A پیدا کند و این بدان معنا بود که اگر جاسوس دوجانبه مورد نظر همان 1Aنیست پس حتما یک نفر دیگر در MI6 جاسوس دوجانبه بود. 

و یک برآورد این بود که در جایی از عملیات 1A متوجه این مساله که تحت نظارت است شده و بنابراین فعالیت جاسوسی خود را متوقف کرده است.

دولت بریتانیا اظهار نظری در این زمینه نکرده است.

منبع